Mài vô tâm và mài có tâm

Mài vô tâm là gì?

Mài vô tâm là phương pháp mài không cần định tâm mài, chuẩn định vị của chi tiết mài chính là bề mặt chi tiết gia công, do đó mài vô tâm không phải gá lắp và kẹp chặt phôi mài, đặc điểm của mài vô tâm là lượng dư gia công nhỏ, mài vô tâm mang lại năng suất và độ chính xác cao, vì vậy mài vô tâm phù hợp với các nhà máy sản xuất hàng hoạt với quy mô lớn.

NGUYÊN LÝ MÀI VÔ TÂM

Nguyên lý mài vô tâm: Chi tiết mài được dẫn động bằng hệ thống thanh đỡ phôi, hoặc cơ cấu rung dẫn phôi, hoặc hệ thống cấp phôi tự động đưa phôi tiến vào giữa hai đá mài vô tâm và dao đỡ chi tiết mài (blade carbide). Trong đó viên đá dẫn (đá cao su) có nhiệm vụ tạo ra hai chuyển động cho tiết mài vô tâm bao gồm chuyển động quay tròn (ngược chiều với viên đá cắt) và chuyển động tịnh tiến theo phương dọc trục. Thường tốc độ của đá dẫn (đá cao su) sẽ nhỏ hơn tốc độ của đá mài (đá cắt) để tạo ra ma sát lớn hơn so với đá mài (viên đá cắt). Góc nghiên của đá mài vô tâm (viên đá cắt) thường dao động +5° ~ -3° và góc xoay thường ±5°. Dao đỡ chi tiết mài vô tâm hay còn gọi là căn đỡ phôi mài (đồ gá chính) vô cùng quan trọng với phương pháp mài vô tâm, do đó người vận hành máy phải lựa chọn kích thước dao đỡ mài phù hợp và tương thích với đường kính chi tiết cần mài để mang lại độ chính xác cao nhất khi gia công.

PHƯƠNG PHÁP MÀI VÔ TÂM

Phương pháp mài vô tâm: Phương pháp mài vô tâm là phương pháp mài không cần định vị và kẹp chặt chi tiết trên máy mài, chi tiết mài được thả tự do và dẫn động vào mài vị trí mài bằng hệ thống thanh V đỡ phôi, hoặc cơ cấu rung dẫn phôi, hoặc cơ cấu cấp phôi tự động. Khi chi tiết được dẫn vào vị trí dao đỡ mài (blade carbide) hay còn gọi là căn đỡ phôi mài (đồ gá chính của máy mài vô tâm), viên đá dẫn sẽ có nhiệm vụ tạo ra hai chuyển động cho chi tiết mài vô tâm bao gồm chuyển động quay tròn (ngược chiều với viên đá mài) và chuyển động tịnh tiến dọc trục. Mài vô tâm có hai phương pháp ăn dao phổ biến hiện nay là mài ăn dao dọc và mài ăn dao ngang.

PHÂN BIỆT GIỮA MÀI VÔ TÂM VÀ MÀI CÓ TÂM

Phân biệt giữa mài vô tâm và mài có tâm (mài tròn trong tròn ngoài, mài lỗ): Điểm khác biệt cơ bản giữa mài vô tâm với mài có tâm đó là mài vô tâm không cần phải gá kẹp hoặc cố định chi tiết mài trên máy vì chuẩn định vị chi tiết mài vô tâm chính là bề mặt chi tiết mài, do đó không cần phải chuẩn bị hai lỗ định tâm của chi tiết mài. Còn mài có tâm (mài tròn ngoài, mài tròn trong hay gọi là mài lỗ) thì chuẩn định vị chi tiết gia công chính là bề mặt chi tiết và hai lỗ định tâm, việc kẹp chặt chi tiết mài thường sử dụng mâm cặp (nếu chi tiết ngắn, nhỏ), hoặc kết hợp giữa hai mũi chống tâm (nếu chi tiết dài, nhỏ), hoặc kết hợp giữa mâm cặp và mũi chống tâm (nếu chi tiết lớn, dài), hoặc kết hợp giữa mâm cặp - luy nét - mũi chống tâm (nếu chi tiết lớn, dài và nặng). Vì vậy độ chính xác của mài có tâm phụ thuộc rất nhiều vào hai lỗ định tâm và bề mặt định vị, kẹp chặt, chính vì thế khâu chuẩn bị mặt định vị rất quan trọng với mài có tâm. Chính vì thế phương pháp mài vô tâm luôn cho độ chính xác cao hơn nhiều so với mài có tâm.

Mài vô tâm có thể mài suốt (mài liên tục) hoặc mài cạn (mài một phần chi tiết, mài chi tiết có bậc) mà không cần phải gá kẹp chi tiết. Mài có tâm gá kẹp chi tiết bằng mâm cặp kết hợp mũi chống tâm hoặc kết hợp hai mũi chống tâm để kẹp chặt chi tiết mài, dó đó mài có tâm thường được ứng dụng để mài các chi tiết trụ tròn có đường kính lớn như trục cán con lăn, trục cán thép, trục cơ khí, trục gá lắp, trục lớn hạng nặng…

ỨNG DỤNG MÀI VÔ TÂM

Mài vô tâm thường được sử dụng để mài các chi tiết cơ khí hình trụ tròn nhỏ với yêu cầu độ chính xác cao, hoặc sử dụng để mài các chi tiết trục quay (như trục động cơ, trục rotor, trục dẫn động…), mài các chi tiết chốt trụ, chốt định vị, mài chi tiết chốt pin (Crack Pin), mài các chi tiết trong ngành cơ khí ô tô, ngành hằng không, chi tiết y tế với yêu cầu độ chính xác tròn trụ cao…

Giải pháp mài vô tâm: Mài vô tâm thường được tính đến và sử dụng khi sản xuất chi tiết hàng loạt với yêu cầu độ chính xác cao, vì ưu điểm của mài vô tâm là mang lại năng suất cao, có thể mài liên tục nhờ cơ cấu cấp phôi tự động (đưa phôi vào - lấy phôi ra). Do đó máy mài vô tâm phù hợp với quy mô sản xuất hàng loạt trong các ngành công nghiệp ô tô, hằng không, y tế, sản xuất bạc đạc, sản xuất chốt trụ, chốt định vị, sản xuất chốt pin, sản xuất nhông xích, chốt xích...